Abartılmış Sevgi ve Koruyucu Anne-Baba Tutumu

Aşırı istenilen, geç kavuşulan, tek çocuk, ilk çocuk, tek erkek veya kız çocuk, en küçük çocuk ya da geniş bir ailenin tek erkek çocuğu gibi çocuklar, genellikle abartılmış sevginin ve aşırı koruyuculuğun odak noktası olurlar. Bu çocuklar el bebek gül bebek büyütülür, kucaktan yere indirilmez ve sürekli korunur. Aile tarafından her ihtiyaçları anında karşılanır ve neredeyse bir kral gibi muamele görürler. Ağlamasın, üşümesin, yorulmasın, hasta olmasın diye aile üyeleri ellerinden gelen her şeyi yapar ve çocuk adeta bir cam fanus içinde büyütülür.

Abartılmış sevgi ve aşırı koruyucu tutum daha çok anne-çocuk ilişkisinde görülmektedir. Bu tutumun temelinde, annenin yalnızlığı, hayatında eşinden ya da evliliğinden beklediğini bulamaması ve kendini çocuğuna adaması yatmaktadır. Anne, çocuğuyla öyle bütünleşir ki onun büyüdüğünü ve olgunlaşabileceğini kabul etmek istemez.

Böyle bir ortamda büyüyen çocuk, sorumluluk almayı öğrenemez. Örneğin, birçok çocuk 3 yaşından itibaren rahatlıkla kaşık kullanabilirken, bu tür anneler 8-9 yaşındaki çocuklarını bile kendi elleriyle beslemek isterler. 13-14 yaşındaki bir gencin kıyafetlerini seçmekten, banyosunu yaptırmaya kadar birçok konuda kontrolü ellerinde tutarlar.

Bu aşırı koruyucu ebeveynler, çocukları için sebebi belli olmayan sürekli bir kaygı içindedirler. Çocuğun mutlu olamayacağına, kendini koruyamayacağına inanarak, onu aşırı derecede sahiplenirler ve bağımsız hareket etmesine engel olurlar. Ancak, fazla su verilen bir çiçeğin çürüyüp ölmesi gibi, aşırı ilgi ve kontrol de çocukların gelişimini olumsuz etkiler.

Çocuğun Kendi Kararlarını Vermesine İzin Vermeyen Aileler

Bu tür ailelerde çocuk, kendi hayatına dair hiçbir karar alamaz. Onu ilgilendiren konularda fikri sorulmaz ve kararlar tamamen ebeveynler tarafından verilir. Çocuğun yaptığı yanlışlar görmezden gelinir ya da bertaraf edilmeye çalışılır.

Anne-baba, çocuğu istedikleri gibi yönlendirebilmek için duygu sömürüsü ve aşırı şefkat yöntemlerini kullanır:

✔ "Yemedim, yedirdim."

✔ "Gençliğimi sana feda ettim."

✔ "Senin için her şeyimi verdim."

Bu cümleler, çocuğun üzerinde duygusal bir baskı kurarak onu bağımlı hale getirir. Bu ortamda büyüyen çocuklar, kendi kimliklerini oluşturmakta zorlanır ve özgüven eksikliği yaşarlar.

Aşırı Koruyucu Ailelerin Çocukları Nasıl Etkilenir?

Aşırı koruyucu ve sevgi bombardımanına tutulan çocuklar, bağımsız bir birey olmayı öğrenemezler. Aşağıdaki örnekler bu durumu daha iyi anlamamızı sağlayabilir:

✔ Örnek 1: 8 yaşındaki bir çocuk, en çok hangi yemeği sevdiğini bile bilmiyordu. Annesi yerine cevap versin diye bekledi. Çünkü hayatında hiç tercih yapması istenmemişti.

✔ Örnek 2: 9 yaşında bir çocuk, hala altını ıslatıyordu. Çünkü 5 yaşına kadar bez kullanmış, annesi tuvalet temizliğini bile kendisi yapmak istemişti. Çocuk da tepki olarak altını ıslatmaya devam etti ve annesine psikolojik olarak tepki gösterdi.

Bu örnekler, aşırı koruma ve sevgi ile boğulan çocukların nasıl bağımsız kararlar veremediğini ve sosyal hayata adapte olmakta zorlandığını göstermektedir.

Sağlıklı Bir Çocuk Yetiştirmek İçin Ne Yapılmalı?

Çocukların bağımsız bir birey olabilmesi için ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır:

✔ Çocuğun yaşına uygun sorumluluklar almasına izin verilmelidir.

✔ Kendi kıyafetini seçmesine, kendi başına yemek yemesine ve tuvalet alışkanlığı kazanmasına destek olunmalıdır.

✔ Arkadaşlarıyla vakit geçirmesi teşvik edilmelidir.

✔ Duygusal bağımlılık yaratacak aşırı koruyucu davranışlardan kaçınılmalıdır.

✔ Çocuğun bireysel kararlar almasına fırsat verilmelidir.

Çocukların gelişimi için sevgi elbette çok önemlidir. Ancak aşırı sevgi ve koruyuculuk, çocuğun bireyselleşmesini engeller ve ona zarar verir. Ebeveynlerin çocuklarını destekleyici ama bağımsızlıklarını kısıtlamayan bir tutum sergilemesi gerekir.