Çocuklarda Doyumsuzluk ve Sınır Koyma

 

Çocuklarda görülen doyumsuzluk davranışı, yanlış anne-baba tutumuna bağlı olarak gelişen bir durumdur. Çocukların mutlu ve tatmin olmuş bireyler olarak yetişebilmeleri için, isteklerinin sınırları içerisinde karşılanması ve bilinçli bir şekilde yönlendirilmesi gerekir. Ancak bazı ebeveynler, çocuklarına karşı sınırsız-özgürlükçü bir tutum sergileyerek, onların her istediğini anında karşılamakta ve bu durum çocukları doyumsuz ve tatminsiz bireylere dönüştürebilmektedir.

 

 

Çocuklarda Doyumsuzluk Davranışının Sebepleri

✔ Sınırsız-özgürlükçü aile tutumu

Anne babaların çocuklarına karşı aşırı duyarlı olmaları ve onların her isteğini anında yerine getirmeleri, çocuklarda doyumsuzluk duygusunun gelişmesine neden olur. Sürekli olarak istekleri yerine getirilen çocuk, “ne kadar istersem, o kadar alırım” düşüncesine kapılır ve zamanla istekleri artarak tatminsizlik hissine dönüşür.

 

✔ Yanlış ödüllendirme sistemi

Bazı aileler, çocuklarını sürekli maddi hediyelerle ödüllendirerek mutlu etmeye çalışır. Ancak bu durum, çocuğun her olumlu davranışının karşılığında bir şey alması gerektiği fikrine kapılmasına neden olabilir. Maddi ödüllere alışan çocuk, manevi ve sosyal ödüllerden tatmin olmamaya başlar.

 

✔ Çocuğun her istediğinin sorgusuz sualsiz yerine getirilmesi

Birçok ebeveyn, çocuğunun mutlu olması için onun isteklerini hiç sorgulamadan yerine getirir. Ancak bu tutum, çocuğun sorumluluk bilinci geliştirmesine engel olur. Çocuk, zamanla istekleri karşılanmadığında sinirlenen, öfkelenen ve ailesini manipüle etmeye çalışan bir bireye dönüşebilir.

 

✔ Ebeveynlerin tutarsız davranışları

Bazen ebeveynler, çocuklarının isteklerini reddeder ancak çocuğun ısrarcı davranışları sonucunda pes ederek istediklerini yaparlar. Bu durum, çocuğa sınırların esnek olduğu ve yeterince ısrar ettiğinde her isteğinin yerine geleceği mesajını verir.

 

✔ Yanlış harçlık yönetimi

Çocukların harçlık konusunda bilinçsiz bir şekilde yönlendirilmesi, onların doyumsuzluk duygusunu artırabilir. Harçlık fazla verildiğinde çocuk savurgan olabilir ve tatminsizlik duygusuna kapılabilir. Harçlık az verildiğinde ise çocuk, eksiklik hissedebilir ve haksızlık duygusu yaşayabilir.

 

 

Sınır Koymak Nedir ve Neden Gereklidir?

Sınır koymak, çocuğun neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlamasını sağlayan önemli bir eğitim sürecidir. Çocuklara sağlıklı sınırlar koymak, onların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar ve iç disiplin kazanmalarına yardımcı olur.

 

Ancak hiçbir çocuk, kendisine sınır konulmasını istemez. Sınır koymak çoğu zaman çocuğun özgürlüğünü kısıtlamak olarak algılanabilir. Oysa ki sınırlar, çocuğun davranışlarını düzenler ve kabul edilebilir ile edilemez arasındaki farkı anlamasına yardımcı olur.

 

✔ Sınırlar, çocuğun güvenli bir ortamda büyümesini sağlar.

✔ Sınır koymak, çocuğun iç disiplin geliştirmesine yardımcı olur.

✔ Çocuk, hangi davranışlarının kabul edilebilir olduğunu öğrenir.

✔ Anne baba, çocuğun sorumluluk duygusu geliştirmesine katkıda bulunur.

 

Çocuklar sınırları zorlamak isterler ve bazen ebeveynlerine karşı gelirler. Ancak sınırların net ve kararlı bir şekilde korunması, çocuğun daha mutlu ve sağlıklı bireyler olarak büyümesini sağlar.

 

 

Çocuklarda Harçlık Yönetimi ve Doyumsuzluğu Önleme

Çocuğa verilecek cep harçlığı, sınır koymanın ve sorumluluk duygusunu geliştirmenin önemli yollarından biridir. Ancak harçlık yönetimi bilinçli bir şekilde yapılmazsa, çocukta doyumsuzluk ve tatminsizlik duygusu gelişebilir.

 

✔ Harçlığın zamanı doğru belirlenmelidir. Haftalık ya da aylık olarak düzenli verilmelidir.

✔ Harçlığın amacı çocuğa anlatılmalı ve gereksiz harcamalara yönelmemesi sağlanmalıdır.

✔ Harçlığın miktarı arkadaşlarının harçlıklarıyla dengeli olacak şekilde belirlenmelidir.

✔ Harçlığın nasıl kullanılacağı çocuğa öğretilmeli ve gereksiz harcamalar konusunda bilinçlendirilmelidir.

 

Bazı ebeveynler, çocuğun okul başarısıyla harçlık arasında bir bağlantı kurar ve başarıyı ödüllendirmek adına harçlığı artırır ya da başarısızlık durumunda harçlığı keser. Bu yaklaşım oldukça yanlıştır, çünkü çocuğun maddi ihtiyaçları ile akademik başarısı arasında doğrudan bir bağ kurmak, çocuğun motivasyonunu olumsuz etkileyebilir.

 

 

Çocuğunuzu Doyumsuz Olmadan Ödüllendirme Yöntemleri

Çocuğun gelişimi sırasında ödüllendirme doğru şekilde yapılmalıdır. Aksi takdirde, çocuk ödül beklentisi içine girerek, sadece bir karşılık almak için olumlu davranışlar sergilemeye başlayabilir.

 

✔ Maddi ödüller yerine duygusal ve sosyal ödüller tercih edilmelidir.

✔ Anne babanın ilgisi, sevgisi ve takdiri en büyük ödüllerdir.

✔ Çocuğun başarısını takdir etmek için sözlü onaylama, küçük jestler ve birlikte vakit geçirme yöntemleri kullanılmalıdır.

 

Bazı aileler, çocuklarını sürekli hediye ve oyuncaklarla ödüllendirerek onları mutlu etmeye çalışır. Ancak bu durum, çocuğun zamanla en pahalı hediyelerden bile tatmin olmamasına yol açar.

 

 

Yaşa Göre Ödüllendirme Yöntemleri

✔ Bebeklik döneminde ödüllendirme

 

Öpme, sarılma, kucaklama, sevgi gösterme

 

Onunla konuşma ve ilgilenme

 

Oyun oynama ve birlikte vakit geçirme

 

✔ Okul öncesi dönemde ödüllendirme

 

Sözel takdir ve sevgi ifadeleri

 

Birlikte vakit geçirme ve gezilere çıkma

 

Gelişim dönemine uygun oyuncak ve aktiviteler

 

✔ Okul döneminde ödüllendirme

 

Ders başarısını ödüllendirmek yerine, çabanın takdir edilmesi

 

Sportif ve sanatsal etkinliklere yönlendirme

 

Ailece vakit geçirerek manevi bağların güçlendirilmesi

 

Ödüllendirme sürecinde önemli olan, çocuğa maddi ödüller yerine manevi değerleri öğretmek ve olumlu davranışlarını pekiştirmektir.

 

 

Sonuç

✔ Çocukların doyumsuzluk davranışı, genellikle ebeveynlerin sınırsız ve yanlış tutumlarından kaynaklanır.

 

✔ Çocuklara sağlıklı sınırlar koymak, onların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar ve iç disiplin kazanmalarına yardımcı olur.

 

✔ Harçlık yönetimi, çocukların sorumluluk bilinci kazanması için önemlidir ve doğru yönlendirilmelidir.

 

✔ Maddi ödüller yerine duygusal ve sosyal ödüller tercih edilmelidir.

 

✔ Ödüllendirme yöntemi dengeli ve bilinçli bir şekilde uygulanmalı, çocukta aşırı beklenti oluşmamalıdır.

 

Çocukların mutlu ve tatmin olmuş bireyler olarak yetişmesi, doğru ebeveyn tutumlarıyla mümkündür. Doyumsuzluk, sınır konularak ve sorumluluk bilinci kazandırılarak önlenebilir.

 

GERİ