Özel Öğrenme Güçlükleri

Özel Öğrenme Güçlüğü, gelişimsel nörolojik bir problemdir. Basitçe anlatmak gerekirse, beynin çalışma sisteminde bir farklılık bulunmasıdır. Öğrenme güçlüğüne sahip kişiler, normal veya normalüstü zihinsel kapasiteye sahip oldukları halde bazı öğrenme alanlarında yaşadıkları güçlükler nedeniyle bu tanıyı almaktadırlar.

Dış dünyadan duyu organları yardımıyla bilgilerin algılanması, işlenmesi, anlamlandırılması, sıraya konulması, organize edilmesi, eski ve yeni bilgilerle bağlantı kurulması, depolanması ve gerektiğinde depolandığı yerden çekilip alınarak tekrar kullanılması, yani “öğrenme” basamaklarının her biri koordine bir şekilde çalışmalı ki öğrenme işlemi gerçekleşebilsin. Bu basamakların bir veya birkaçında problem yaşandığında öğrenme güçlüğü tablosu ortaya çıkmaktadır.

Öğrenme Güçlükleri Şöyle Tanımlanabilir:

✔ Okuma Güçlüğü - Disleksi (Dyslexia): Temelinde dil gelişimi sorunları bulunan ve okul döneminde çocuğun ses-sembol ilişkisini kurup yazılı sözcükleri okumakta zorluk yaşaması durumu.

✔ Yazma Güçlüğü - Disgrafi (Dysgraphia): Temelinde görsel algı ve el-göz koordinasyon güçlüklerinin bulunduğu ve kişinin harfleri oluşturup yazmakla ilgili güçlük yaşaması durumu.

✔ Matematik Güçlüğü - Discalculia: Kişinin temel veya karmaşık matematik kavramlarını öğrenip, aritmetik problemlerini çözmede yaşadığı güçlükler.

✔ Görsel-İşitsel Algı Güçlükleri: Normal işitme ve görme fonksiyonlarına sahip olduğu halde kişinin görsel bilgiyi yorumlayabilmesi ve işitsel alanda karmaşık dil sistemini anlaması gibi güçlükler.

✔ Sözel Olmayan Öğrenme Güçlükleri (Nonverbal Learning Disability-NLD): Beynin sağ hemisfer fonksiyonlarıyla ilgili problemler nedeniyle görsel-mekansal organizasyon ve sosyal iletişimde yaşanan güçlükler.

Görülme Sıklığı:

Araştırmalara göre toplumda öğrenme güçlüğünün görülme sıklığı yaklaşık %6 civarındadır. Amerika ve Avrupa ülkelerinde bu sayı %15 civarındadır. Bu durum, öğrenme güçlüğünün tam olarak tanınıp değerlendirilemediğini göstermektedir. Öğrenme güçlüğü konusunda öğretmenlerin bilgi sahibi olması çok önemlidir.

Okul Öncesi Dönemde Öğrenme Güçlükleri Konusunda Uyanık Olmak:

Öğrenme güçlükleri bazen erken dönemlerde de sinyallerini verebilir. Bu nedenle anne babaların bu konuda bilgi sahibi olmaları çok önemlidir. Çocuğun yetersiz olduğu alanlar ne kadar erken fark edilip müdahaleye başlanırsa, çocuğun eğitim hayatı boyunca yaşayacağı güçlükler o kadar azalacaktır.

Erken Dönem Belirtiler:

✔ Yürüme gecikmesi, normalden farklı emekleme durumu (geri geri emekleme gibi)

✔ Kalın ve ince kasları koordine edememe

✔ İnce kas ve el-göz koordinasyon becerilerinin gecikmesi

✔ El tercihinin gecikmesi

✔ Konuşma gecikmesi ve artikülasyon problemleri

✔ Renkler, şekiller, sayı kavramları gibi temel kavramları öğrenmede güçlük

✔ Kuralları ve rutinleri takip etmede güçlük

✔ Arkadaşlık başlatma ve sürdürme güçlükleri

✔ Dikkat dağınıklığı ve yerinde duramama

Okul Döneminde Karşılaşılan Güçlükler:

✔ Ses-sembol ilişkisi kurmakta zorluk çekme

✔ Yavaş okuma, okuduğunu anlamama

✔ Tersten okuma (örneğin “çok” yerine “koç” okuma)

✔ Hece, sözcük, cümle, paragraf kavramlarını anlayamama

✔ Yazının okunmaması

✔ İmla kurallarını öğrenmede güçlük

✔ Yeni kavramları öğrenmede güçlük

✔ Zaman kavramını öğrenmede güçlük ve zamanı ayarlayamama

✔ Dikkat ve konsantrasyon güçlüğü

Tedavi Süreci:

Öğrenme güçlüğü, erken fark edilmesi halinde tedavi sürecinde önemli rol oynar. Çocuğun kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme sırasında çocuğun güçlü alanlarının belirlenmesi önemlidir. Güçlü alanlar, hem aile hem de eğitimciler tarafından çocuğa hatırlatılmalı ve bu alanlarda destek sağlanmalıdır.